Revitalisatie JVO Gymnasium Amersfoort
LerenEen glazen diamant tussen klassieke zijbeuken.
Een sterk verouderde Latijnse school uit de 14e eeuw geschikt maken voor nu en de toekomst. Hoe realiseer je dat zonder afbreuk te doen aan het monumentale karakter?
Het klassieke H-vormige gebouw staat in de as van de Van Hogendorplaan. De zijvleugels bepalen het beeld, het lagere middenstuk ligt meer verscholen. Door allerlei latere aanbouwen is dit deel van de school sterk verrommeld. Van de karakteristieke hoofdopzet is weinig meer over. Door het middenstuk en alle aanbouwen te slopen kwam er ruimte vrij voor een nieuwe invulling. Tussen de karakteristieke zijvleugels is een groot transparant bouwdeel geplaatst. De beeldbepalende hoofdentree is gericht op de zichtas.
De monumentale school functioneerde niet meer als een volwaardige onderwijsinstelling. De smalle trappen en veel te kleine ruimtes maakte de situatie volgens de rector onhoudbaar. Jarenlang is er met kunst en vliegwerk van alles bijgebouwd waardoor de klassieke gevel steeds meer uit het zicht verdween.
Aan de voorzijde kwamen extra lokalen, met als gevolg dat de hoofdentree moest worden verplaatst naar de achterkant. Daar kwam ook een gymzaal, een doos zonder ramen die het straatbeeld verpestte.
Tien jaar lang onderzocht de gemeente met het schoolbestuur diverse aangedragen oplossingen om de 900 gymnasiumleerlingen naar behoren te kunnen bedienen én het monument in stand houden. Maar dit liep steeds op niets uit.
Ons voorstel was rigoureus: behoud de beeldbepalende zijvleugels, maar sloop het middendeel met alle aanbouwen en tijdelijke huisvesting. Plaats daar een nieuwe middenbeuk met een volledig glazen gevel waardoor er tot diep in het gebouw daglicht komt. Projectarchitect Daan Josee: “Met deze ingreep konden we het karakteristieke beeld behouden, de zichtas en hoofdentree herstellen, en tegelijkertijd het gebouw geschikt maken voor de toekomst.”
Het is een subliem plan.
Het nieuwe middendeel is 43 meter breed en 32 meter diep. Het transparante bouwdeel sluit aan op de verdiepingshoogte van de zijvleugels. Daardoor ontstond zoveel extra ruimte dat er niet vanuit het programma, maar vanuit gewenste activiteiten kon worden gedacht.
In de (gerenoveerde) zijvleugels is de sfeer klassiek, met lokalen aan een gang. In het glazen middendeel draait alles om licht, ruimte en flexibiliteit. De overspanningen en vaste delen zijn zo gekozen dat een vrije indeling mogelijk is.
De hoofdentree komt uit in de centrale hal. Daar leidt een tribune met aan weerszijden trappen naar de verdiept liggende gymzaal en de kleedruimtes. De tussenwand kan open waardoor een theateropstelling ontstaat.
De lokalen bevinden zich aan de gevelzijde en zijn verdeeld over drie verdiepingen, met in het midden een groot leerplein. Op de eerste verdieping bevindt zich een studieruimte en een mediatheek. De tweede verdieping is het domein van Exact en Wetenschap. De labs en instructieruimtes nemen de hele verdieping in beslag. Leerlingen kunnen er meteen aan de slag met de verworven kennis.
Overal zijn zitplekken om lekker te lezen, te studeren of in groepen samen te werken. De toegepaste natuurlijke materialen en rustige kleuren zijn het resultaat van gesprekken met leerlingen.
We hebben de klassieke wereld vertaald in een transparant ontwerp.
De steenrode aluminium lamellen sluiten aan bij het metselwerk van de zijvleugels.
Het nieuwe middendeel bood ook de kans om het dak vol te leggen met pv-panelen. Daardoor is het een energieneutraal gebouw geworden. Daarnaast zijn twee enorme warmtepompen ondergebracht in de schacht van de kernen met trappen en toiletgroepen.
