MKC De Wijde Wereld
LerenKlaar voor een circulaire toekomst: een school van massief hout
Montessori Kindcentrum De Wijde Wereld in het Haarlemse Schalkwijk is een sprekend voorbeeld van duurzame en circulaire vernieuwing. De innovatieve renovatie van deze meer dan 40 jaar oude houten school toont aan dat slopen niet altijd de meest geschikte oplossing is. De gerevitaliseerde school functioneert beter dan een nieuw gebouw, en dat tegen vergelijkbare kosten.
Met een stoere massief houten gevel en royale overstekken heeft de gerenoveerde school een volledig nieuwe uitstraling gekregen, terwijl de functionaliteit van het originele gebouw is behouden. Hoewel de oude school uit 1978 eigenlijk rijp was voor de sloop, bleek de plattegrond verrassend actueel. Slopen zou waardeverlies betekenen en een onnodige berg bouwafval opleveren. Dus waarom niet de goede eigenschappen behouden en de slechte onderdelen vervangen? Beheerder Stichting Spaarnesant en de gemeente Haarlem durfden dit avontuur aan.
Regeneratief bouwen
MKC De Wijde Wereld is een van de eerste scholen in Nederland met een massief houten gevel.
De Wijde Wereld is een van de eerste houten scholen in Nederland met een massief houten gevel. Aannemer KernBouw haalde kennis en houten logs uit Finland, waar houtbouw gemeengoed is.
De Finse houtbouw methode is ontwikkeld voor demontabel bouwen zodat de logs later ook in een ander project kunnen worden ingezet. De bomen komen uit duurzaam beheerde bossen. Daarmee is voldaan aan een belangrijke voorwaarde voor regeneratief bouwen: het toepassen van hernieuwbaar materiaal.
Het massieve hout bood bovendien nieuwe ontwerpmogelijkheden. Met de logs konden we alle hoeken van de buitengevel open maken, iets wat niet mogelijk is bij conventionele houtskeletbouw.
De ramen zijn verplaatst naar de hoeken waardoor het gebouw een open karakter heeft gekregen. Leerlingen en leerkrachten hebben diagonaal zicht op het plein, elkaar en de groene omgeving.
De vernieuwde school is in eerste instantie compacter gemaakt. De voorste aanbouw is verwijderd en op de bestaande laagbouwvleugel is een nieuwe verdieping toegevoegd.
Dit leverde voldoende ruimte op voor twaalf klassen en een kinderdagverblijf, waardoor de basisschool kon worden omgevormd tot een kindcentrum.
De originele plattegrond is behouden gebleven, maar het gehele interieur is vernieuwd. Daardoor heeft de school een nieuwe, frisse uitstraling gekregen. Het gebruik van hout en natuurlijke kleuren zorgt voor een rustige sfeer. Door het open karakter van het gebouw stroomt het daglicht binnen.
Alle ruimtes zijn ontworpen om nieuwsgierigheid, samenwerking en ontmoetingen te stimuleren. In de school is er bovendien overal connectie met buiten. Dit sluit aan bij het Montessorionderwijs dat in De Wijde Wereld wordt gegeven.
Het gebouw heeft een open karakter en straalt rust uit. Er komt bovendien op een natuurlijke manier daglicht binnen. Dat is heel belangrijk want natuurlijk licht doet veel voor kinderhersenen.
Demontabel, herbruikbaar en gezond
Het gebouw is duurzaam, circulair en regeneratief. De keuze voor een massief houten gevel maakte dat mogelijk.
De houten logs zijn demontabel en herbruikbaar; het gebouw is zijn eigen materialenbank. Hout heeft bovendien uitstekende thermische en akoestische (dempende) eigenschappen. Omdat het ook vochtregulerend is, was er minder installatietechniek nodig voor het creëren van een gezond binnenklimaat.
De houten overstekken en lamellen reguleren de lichtinval en de binnentemperatuur. Architect Daan Josee: “Met de overstekken sturen we het zonlicht en de warmte van de zon. Zo halen we het hoogst mogelijke rendement uit een natuurlijke energiebron.”
Aardgasvrij en zelfvoorzienend in energie
Daarnaast is de school energieneutraal en gasloos. Om de kinderen hiermee vertrouwd te maken staan de twee warmtepompen zichtbaar achter een glazen wand.
PVT-panelen op het dak zorgen zowel voor elektriciteit als warmte, waarbij de warmte via de plafonds de lokalen binnenkomt. De keuze voor een dakopstelling is gemaakt omdat het op deze locatie niet mogelijk was om een warmtebron in de grond aan te boren.
Na de renovatie en revitalisatie voldoet MKC De Wijde Wereld niet alleen aan de eisen van deze tijd, de school loopt met de regeneratieve aanpak ook voor op veel nieuwbouwprojecten.
Publicaties
